Mâm Cơm Cúng Ngày Giỗ 3 Miền Gồm Những Gì?

Người Việt Nam chúng ta luôn có phong tục thờ phụng tổ tiên. Cũng chính vậy mà mâm cơm cúng ngày giỗ lại trở nên vô cùng quan trọng với con dân đất Việt. nó không chỉ là một nét văn hóa, một sự truyền thống mà còn là cách mà chúng ta bày tỏ tình yêu và sự tôn kính với tổ tiên.

Mâm cơm cúng ngày giỗ mỗi vùng là mỗi một bức họa khác nhau

Cách làm mâm cơm cúng giỗ 3 miền Bắc, Trung, Nam

Tùy vào từng vùng khác nhau mà mâm cơm cũng có sự thay đổi ít nhiều. Đa phần, chúng sẽ chịu ảnh hưởng nhiều của nét văn hóa tại địa phương ấy cũng như tính cách con người mà ra.

Mâm cơm cúng ngày giỗ miền Bắc

Những món ăn trong một mâm cúng ngày giỗ của miền Bắc thường chuẩn bị kỹ lưỡng, cụ thể mâm cơm cúng giỗ của người miền Bắc đầy đủ sẽ bao gồm những món sau đây:

• Gà luộc (có thể thay thế bằng thịt lợn luộc)
• Xôi gấc (hoặc có thể sử dụng xôi đỗ lạc, đỗ xanh)
• Cơm trắng và trứng gà luộc
• Giò chả
• Bánh chưng
• Chân giò hầm với măng khô, mộc nhĩ
• Ngoài ra gia chủ còn có thể chuẩn bị thêm nem rán, tôm tẩm bột chiên giòn
• Thịt đông cùng với dưa chua
• Một số món xào như: giá đỗ xào, miến xào lòng gà
• Các món rau củ quả dễ ăn như: rau luộc hay nộm

Mâm cơm cúng ngày giỗ miền Trung

Sau miền Bắc, ta đi đến vùng eo hẹp nhất nước ta, chính là miền Trung. Nơi đây quanh năm thiên tai, người dân gặp nhiều trắc trở. Cũng chính vì thế mà sự quật cường cũng như bản tính thật thà đã là điểm nhấn cho họ.

Các món trong mâm cơm cúng giỗ được chia theo 4 nhóm canh, xào, món luộc và món chiên/ nướng.

Món ăn trong mâm cơm cũng giỗ miền trung thường thấy như sau:

Đối với món canh

• Canh khổ qua nhồi thịt.

• Canh củ hầm thịt bò.

• Canh măng xương.

• Canh bún giò hay lòng gà.

Đối với món luộc

• Thịt heo luộc

• Thịt gà luộc

• Thịt vịt luộc.

Đối với món xào

• Đậu cove xào

• Su su xào

• Khoai tây chiên

• Xào thập cẩm

Đối với món chiên, nướng

• Tôm chiên

• Cá chiên

• Thịt heo chiên

• Chả giò chiên.

Ngoài ra, qua nhiều năm tháng cùng với sự ảnh hưởng của lối sống nơi cung đình đã làm cho món ăn cũng như con người nơi đây thêm phần quyến rũ, thướt tha mà cách làm mâm cơm cúng ngày giỗ cũng thêm phần cầu kỳ hơn.

Mâm cơm cúng ngày giỗ miền Nam

Cuối bản đồ là vùng đất anh hung. Nơi mà chịu ảnh hưởng nhiều nhất của cuộc chiến tranh chống Pháp- Mỹ. Do sự ảnh hưởng nhiều của lối sống phương tây mà người Nam có phần phóng khoáng, tân thời hơn so với hai vùng Bắc, Trung.

Tuy nhiên, điều đó không làm cho tình đoàn kết của dân tộc bị hao hụt mà còn thêm phần nồng thắm. Cũng như tính cách nên mâm cơm của đại đa số người miền Nam không quá cầu kỳ nhưng vẫn đủ đảm bảo đủ để dân cho ông bà.

Mỗi khi nhớ lại đều là những kí ức vui vẻ bên người thân

Các món ăn phổ biến trong mâm cơm cũng giỗ ở Miền Nam:

• Món kho thường là thịt kho, cá lóc kho với nước dừa.
• Món luộc là thịt ba chỉ luộc, xắt mỏng.
• Món hầm là thịt heo hầm, thường là giò heo hầm măng tre Mạnh Tông.
• Món xào bao gồm các món như thịt xào chua, thịt xào mặn với rau cải hoặc tôm xào.

Những lưu ý khi chuẩn bị mâm cơm cúng giỗ

• Không nêm nếm thức ăn hay ăn thử các món ăn cúng giỗ.
• Trên mâm cơm cúng ngày giỗ tuyệt đối không đặt các món gỏi, sống hay thức ăn có mùi tanh, hôi; đây được xem như sự bất kính với ân trên.
• Không dâng lên có các món ăn làm từ cá mè, cá sông.
• Mâm cơm cúng phải được đặt riêng và bày cẩn thận trên những bát đĩa mới, tránh sử dụng chung với chén đĩa dùng hằng ngày.
• Tuyệt đối không dùng đồ đóng hộp hay đại loại như các món ăn đặt sẵn bên ngoài.

Những cột mốc giỗ quan trọng trong gia đình

Ngoài một mâm cơm thịnh soạn thì chúng ta cũng không nên quên đi những dấu mốc quan trọng để không làm sai bất kì một nghi thức nào trong những ngày này.

Ngày giỗ tiểu đường (giỗ đầu)

Đây là ngày giỗ đầu tiên sau một năm ngày mất của người đã khuất do đó mà không tránh khỏi sự đau buồn vẫn còn, không xóa được. Trong ngày này, người ta vẫn thường hay tổ chức trang trọng không kém gì mấy so với ngày để tang năm trước và điểm nổi bật là con cháu vẫn mặc trang phục để bày tỏ nỗi xót thương, đau lòng.

Ngày giỗ đại tường (giỗ hết tang)

Sau hai năm, có lẻ nỗi đau thương đã lắng xuống nhưng ngày giỗ của bậc ân trong vẫn luôn quan trọng. Qua cột mốc năm thứ hai thì ngày giỗ được xem là ngày giỗ sau ngày người đã mất hai năm và vẫn được tính trong thời kỳ mang tang. Do vậy mà thời điểm này chúng ta vẫn không nên lơ là.

Sau khi đã bày biện đầy đủ thì con cháu bắt đầu thắp hương như lời mời ông bà dùng bữa

Ngày giỗ thường (ngày giỗ từ 3 năm trở đi)

Trong lễ giỗ này thì bậc con cháu chỉ mặc thường phục và không còn khóc lóc như trước. Đương, lúc này khách được mời tới cũng sẽ đông và rộng rãi hơn. Mâm cơm cúng giỗ cũng vì vậy mà thoải mái và không cần cầu kì quá nhiều nhưng vẫn phải chắc chắn đầy đủ các món: mặn, kho, xào, luộc, cạnh.

Bài văn khấn cúng giỗ

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Đức Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần Quân.

Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này.

Con kính lạy Tổ Tiên nội ngoại họ………………………………………………….

Tín chủ (chúng) con là……………………………………Tuổi………………………

Ngụ tại………………………………………………………………………………….

Hôm nay là ngày ………tháng ………năm…………………………(Âm lịch).

Là chính ngày Cát Kỵ của……………………………………………………………

Thiết nghĩ…………………. vắng xa trần thế, không thấy âm dung.

Năm qua tháng lại ngày húy lâm. Ơn võng cực xem bằng trời biển, nghĩa sinh thành không lúc nào quên. Càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp bao nhiêu, càng cảm thâm tình, không bề dãi tỏ.

Ngày Cát Kỵ, hôm nay chúng con và toàn gia con cháu thành tâm sắm lễ, quả cau, lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án thành khẩn kính mời…………………………………………………………

Mất ngày ……..tháng…….năm…………………………(Âm lịch).

Mộ phần táng tại…………………………………………………………………

Cúi xin linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho con cháu an ninh khang thái, vạn sự tốt lành, gia cảnh hưng long thịnh vượng.

Con lại xin kính mời các vị Tổ Tiên nội ngoại, Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá Thúc, Huynh Đệ, Cô Di, Tỷ Muội và toàn thể các Hương hồn gia tiên đồng lai hâm hưởng.

Tín chủ con lại xin kính mời ngài Thổ Công, Táo Quân và chư vị Linh thần đồng lai giám cách thượng hưởng.

Tín chủ lại mời các vị vong linh Tiền chủ, Hậu chủ nhà này, đất này cùng tới hâm hưởng.

Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.

Phục duy cẩn cáo!

Ngay tại mâm cơm, mọi người cười nói, trò chuyện

Bạn thấy đấy, ngày giỗ là một ngày vô cùng quan trọng của người dân đất Việt ta. Cũng chính vì vậy mà mâm cơm cúng ngày giỗ cũng không kém phần trang trọng. Đậy được xem như một tình yêu thương, tôn kính với bậc sinh thành, bậc ân trên.

Hy vọng qua bài viết trên của Điêu Khắc Sài Gòn ART thì các bạn đã biết thêm một ít về mâm cỗ của các vùng miền khác. Từ đó cũng có thể làm chuẩn chỉ hơn mâm cỗ của nhà mình. Chúc các bạn thành công!